مقدمه

خشكي، خطري جدي براي توليد موفق ذرت در سراسر جهان محسوب مي شود. منابع آب شيرين در جهان محدوده بوده، و با افزايش جمعيت جهان نياز به استفاده از آب بيشتر مي شود و لذا منابع آب بطور فزآينده اي مورد تهديد قرار گرفته، و از آنجاكه بخش كشاورزي عمده ترين مصرف كننده آب بشمار ميرود، هر گونه صرفه جويي در اين بخش كمك مؤثري به توليد بهينه محصولات زراعي خواهد كرد (20). با در نظر گرفتن روند افزايش جمعيت جهان كه طبق پيش بيني هاي سازمان ملل، اين جمعيت در سال 2050 ميلادي به 4/14 ميليارد نفر خواهد رسيد (59) . بنابراين ضرورت توليدات غذايي جهت تامين نيازهاي مرتبط امري اجتناب ناپذير است.

ذرت گياهي است گرمسيري كه بدليل ويژگيهاي زياد از جمله قدرت سازگاري با شرايط اقليمي گوناگون مورد توجه توليد كنندگان قرار گرفته بطوريكه ذرت از نظر سطح زير كشت مكان، زراعت آن بعنوان يك گياه پر محصول جهت تأمين كالري مورد نياز بشر بطور مستقيم و غير مستقيم از اهميت ويژه اي برخوردار است . توليد ذرات در جهان در سال 2002 ، 589/189/602 تن بود . حدود 17 درصد سطح زير كشت جهاني ذرت آبياري مي شود كه از اين مقدار حدود 40 درصد مواد غذايي حاصل مي شود ( 8 و 40 ).

در ايران تقريباً 70 درصد مساحت كشور را اقليم خشك و نيمه خشك شامل مي شود كه متوسط بارندگي ساليانه آنها كمتر از 300 ميليمتر است (8)

از آنجائيكه مرحله گلدهي ذرت به عنوان حساسترين مرحله رشد و نمو ذرت با گرم ترين ماه سال ( تيرماه ) مطابقت دارد و معمولاً نزولات آسماني در اين موقع از سال رخ نمي دهد و از طرفي حداكثر نياز آبي محصولات رايج منطقه ( پنبه ، چغندر قند ، گوجه ) به همين زمان ارسال مربوط مي شود و ظرفيت شبكه هاي آبياري ، زراعت را در وضعيتي قرار داده كه فواصل آبياري ذرت طولاني شده و عملكرد كاهش مي يابد . ذرت در آب و هواي نيمه خشك مديترانه اي براي نيل به عملكرد دانه بالا نياز به آبياري تكميلي دارد (61)

خصوصيات مورفولوژي و فيزيولوژي زيادي ، در مقاومت به خشكي موثر هستند كه به عنوان شاخص هاي مورد انتخاب توصيه شده اند . براي مثال بسته شدن روزنه ها ، كاهش سطح برگ ، افزايش كارايي فتوسنتز ، رسوب چربيها ، توسعه سيستم ريشه اي ، مقاومت در برابر انتشار گازها ، تغيير در مقدار تركيبات آلي ، قندي و ازته ،اسيد آمينه پرولين ، تنظيم پتانسيل اسمزي ، تغييرات سرعت رشد نسبي ، و سرعت رشد محصول از اين جمله مي باشند (12) .

با توجه به خصوصيت اصلي زراعت در مناطق با محدوديت منابع آبي و لزوم گسترش سطح زير كشت با هدف افزايش محصولات زراعي در اين مناطق ، و با توجه به اينكه آبياري يكي از نيازهاي مهم توليدات كشاورزي محسوب مي شود . دستيابي به ژنوتيپ هاي محتمل به شرايط دشوار با كارايي بالاي مصرف آب ضروري بنظر مي رسد .

بنابراين شناسايي مراحلي از رشد كه در آنها به آب كمتري نياز است و حذف آبياريهاي غير ضروري و نيز تعيين مراحل حساس به قطع آب و همچنين يافتن ژنوتيپ هاي محتمل به تنش آبي باعث افزايش كارايي مصرف آب همراه با افزايش سطح زير كشت و نهايتاً عملكرد اقتصادي خواهد شد . مطالعات جدي پيرامون شرايط نامساعد محيطي و عكس العمل گياهان نسبت به آنها از سال 1941 در دنيا شروع شده است (11).

فهرست مطالب

عنوان                                                                                        صفحه

مقدمه………………………………………………………………………………….. 2

1-   ذرت………………………………………………………………………………. 6

1-1. منشاء و تاريخچه ذرت……………………………………………………………… 6

2-1. اهميت محصول ذرت……………………………………………………………….. 7

3-1. طبقه بندي ذرت……………………………………………………………………… 8

4-1. ويژگيهاي انواع ذرت………………………………………………………………… 10

5-1. فنولوژي ذرت………………………………………………………………………… 11

1-5-1. جوانه زني و سبز كردن ذرت………………………………………………………… 11

2-5-1. مرحله سبز كردن تا ظهور گل آذين نر…………………………………………… 12

3-5-1. مرحله تشكيل گل آذين نر تا ظهور تارهاي ابريشمي………………………… 12

4-5-1. مرحله تشكيل تارهاي ابريشمي تا رسيدن دانه…………………………………. 13

6-1. رشد و نمو………………………………………………………………………………. 13

1-6-1. رشد اندام هاي رويشي…………………………………………………………………. 13

1-1-6-1. ريشه………………………………………………………………………………. 13

2-1-6-1. برگ………………………………………………………………………………. 14

2-6-1. رشد اندام هاي زايشي………………………………………………………………….. 14

7-1. خاك مناسب ذرت…………………………………………………………………………….. 15

8-1. دماي موردنياز………………………………………………………………………………… 15

9-1. رطوبت موردنياز……………………………………………………………………………… 16

10-1. تنشهاي محيطي……………………………………………………………………………… 17

11-1. خشكي و تنش خشكي……………………………………………………………………… 18

12-1. اثرات عوامل طبيعي اقليمي بر روي نياز آبي گياهان……………………………. 19

13-1.اثرات فيزيولوژيك تنش آب………………………………………………………………. 21

14-1. تنش خشكيدر مرحله رشد رويشي گياه ذرت ……………………………………. 25

15-1.تنش خشكي و رشد زايشي ذرت ……………………………………………………… 27

16-1. تنش خشكي و اثرات آن بر روي عملكرد و اجزاء عملكرد…………………… 29

17-1.ساير صفات مرتبط با خشكي……………………………………………………………. 33

1-17-1.محتويات نسبي آب برگ (RWC)…………………………………………………….

2-17-1. پايداري غشاي سيتوپلاسمي………………………………………………………… 34

18-1. مكانيزمهاي مقابله با تنش هاي خشكي……………………………………………… 36

1-18-1. مقاومت به خشكي………………………………………………………………………. 36

2-18-1.فرار از خشكي……………………………………………………………………………. 36

3-18-1.اجتناب از خشكي…………………………………………………………………………. 37

4-18-1. صفات مرتبط با اجتناب از خشكي………………………………………………… 37

7-4-18-1. مكانيزم هاي روزنه اي…………………………………………………………… 37

2-4-18-1. افزايش بازده فتوسنتزي…………………………………………………………. 38

3-4-18-1. كاهش مساحت برگ……………………………………………………………….. 39

4-4-18-1. وفور ومحل روزنه ها…………………………………………………………….. 39

5-4-18-1. سيستمهاي كارآمد ريشه………………………………………………………… 39

6-4-18-1. نسبت زياد ريشه به شاخه………………………………………………………. 40

5-18-1. تحمل خشكي……………………………………………………………………………… 40

6-18-1. مكانيزم هاي تحمل خشكي…………………………………………………………… 40

1-6-18-1. اجتناب از صدمات ناشي از كاهش رشد……………………………………. 40

2-6-18-1. تحمل در مقابل گرسنگي………………………………………………………….. 41

3-6-18-1. اجتناب در مقابل از بين رفتن پروتئين ها…………………………………… 41

19-1. چگونگي ازريابي مقاومت به خشكي………………………………………………….. 41

20-1. تنش خشكي و شاخص برداشت……………………………………………………….. 42

21-1. كارايي مصرف آب…………………………………………………………………………. 43

جهت دانلود فایل کلیک کنید